Dynamika płac w cyklu życia a indywidualny stan zdrowia

Celem artykułu jest zbadanie relacji zdrowia i zatrudnienia oraz dynamiki produktywności w cyklu życia, mierzonej poziomem indywidualnych wynagrodzeń zgodnie z podejściem neoklasycznym. Analizujemy, jak kształtuje się zatrudnienie i dynamika płac według wieku dla osób z różnym stanem zdrowia w Polsce. Korzystając z danych z Europejskiego Badania Dochodów i Warunków Życia (EU‑SILC) z lat 2005–2009 pokazujemy, że pogarszanie się stanu zdrowia z wiekiem ma charakter płynny. Dla osób w wieku najwyższej aktywności zawodowej stan zdrowia ma wyraźny związek z prawdopodobieństwem zatrudnienia. Jednak spadek zatrudnienia osób w starszych grupach wieku wiąże się raczej ze spadkiem wskaźnika zatrudnienia zarówno wśród osób dobrze, jak i źle postrzegających swoje zdrowie. Innymi słowy, zmiana struktury populacji pod względem oceny swojego stanu zdrowia ma niewielkie znaczenia dla spadku wskaźnika zatrudnienia wraz z wiekiem. Związek stanu zdrowia z sytuacją na rynku pracy jest jeszcze słabszy w przypadku osób, które pozostają w zatrudnieniu. Gorszy stan zdrowia związany jest z niższymi wynagrodzeniami (i tym samym niższą produktywnością), które są jednak skutkiem niższego poziomu wykształcenia i krótszego stażu pracy osób deklarujących zły stan zdrowia, a także rodzaju wykonywanych przez nie prac (zawód, typ miejsca pracy). Sam wpływ zdrowia na dynamikę wynagrodzeń w cyklu życia jest bardzo mały. Na podstawie wyników przeprowadzonych przez nas badań sugerujemy, że z perspektywy zachodzących zmian demograficznych i starzenia się ludności obawy o wpływ stanu zdrowia na możliwości wydłużania aktywności zawodowej nie wydają się uzasadnione. Większym wyzwaniem dla polityki pozostają niskie wskaźniki zatrudnienia młodszych osób o gorszym stanie zdrowia.