Proces wzrostu przedsiębiorstwa w świetle podejścia zasobowego i teorii kosztów transakcyjnych

Celem artykułu jest przedstawienie procesu wzrostu firmy jako wyłaniającego się obszaru badań nad przedsiębiorczością oraz wskazanie możliwości teoretycznego ujęcia tego procesu na podstawie integracji podejścia zasobowego (PZ) i teorii kosztów transakcyjnych (TKT). Współczesne badania nad ekspansją przedsiębiorstw w obszarze przedsiębiorczości koncentrują się na procesie wzrostu, sugerując metodę indukcyjną i eksploracyjną. Ten obszar badań należy jednak do szerszej problematyki granic przedsiębiorstwa, opartej na rozwiniętych teoriach, wśród których PZ i TKT są wiodącymi i często konfrontowanymi lub łączonymi perspektywami. Uzasadnione jest zatem przyjęcie metody dedukcji na podstawie istniejących teorii. Artykuł ma charakter koncepcyjny i wykorzystuje przegląd studiów teoretycznych dotyczących zakresu działania firmy na gruncie ekonomii, przedsiębiorczości i zarządzania strategicznego. Po analizie podejścia zasobowego i teorii kosztów transakcyjnych jako alternatywnych ujęć granic przedsiębiorstwa, w drodze systematycznego przeglądu literatury wyłoniono metody integracji obu teorii. Metody te wykorzystano przy sformułowaniu wniosków, dotyczących procesu wzrostu organizacji na podstawie integracji podejścia zasobowego i teorii kosztów transakcyjnych. Wskazano predykcyjną wartość PZ i TKT w odniesieniu do motywów, przesłanek, mechanizmów i form koordynacji ekspansji. Ponadto określono system wzajemnego oddziaływania zmiennych i założeń obu teorii w analizowanym procesie. Wnioski te mogą służyć dalszym analizom teoretycznym, ponadto mogą być poddane operacjonalizacji na potrzeby badań empirycznych.