Tendencje zmian cen na światowym rynku ropy naftowej po 2000 roku

Celem artykułu jest przeprowadzenie analizy zmian zachodzących na rynku ropy naftowej w okresie trzeciego szoku cenowego w latach 2007-2008. Szczególnie istotna z punktu widzenia poruszanego problemu badawczego jest odpowiedź na pytanie, jaki wpływ na ceny ropy naftowej i wielkość konsumpcji tego surowca mają zaburzenia w wielkości wydobycia w grupie państw OPEC lub w państwach niestowarzyszonych w kartelu. W części empirycznej artykułu dokonano estymacji parametrów modelu wektorowej korekty błędem oraz analizy funkcji reakcji na impuls. Na podstawie wstępnej analizy danych statystycznych można zauważyć, iż wysokie tempo popytu w latach 2004-2008 nie było kompensowane przez odpowiednią dynamikę wydobycia. Na podstawie analizy funkcji reakcji na impuls można zauważyć, iż zaburzenie światowego popytu na ropę naftową wiąże się z pozytywną reakcją wydobycia państw kartelu, co skłania ku refleksji, na ile brak reakcji w latach 2007–2008 stanowił strategię polityki wydobywczej, a na ile pozostawało to poza decyzjami OPEC. Z drugiej strony pozytywna reakcja podaży OPEC na szok popytowy jest opóźniona o 4 miesiące, co daje podstawy do przypuszczeń, że natychmiastowe, krótkookresowe zwiększanie podaży w tej grupie państw jest ograniczone. Szoki wynikające z nieoczekiwanego wzrostu popytu na surowce lub zaburzeń w równaniu cen prowadzą do wzrostu produkcji w obu grupach państw. W obu przypadkach reakcja OPEC jest silniejsza.