Tổng quan lý thuyết về trách nhiệm xã hội và hiệu quả tài chính của doanh nghiệp

Mục tiêu của bài viết này là điều tra tổng hợp những nghiên cứu về mối quan hệ giữa Trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR) và hiệu quả hoạt động kinh doanh nhằm đưa ra đánh giá toàn diện về việc liệu Trách nhiệm xã hội có tạo ra sự khác biệt đối với hiệu quả tài chính của doanh nghiệp hay không. Bài viết này còn cung cấp một cái nhìn sâu hơn vào lĩnh vực nghiên cứu này ở Việt Nam. Dựa trên phân tích tổng hợp trên 86 bài nghiên cứu thực nghiệm mới nhất trong lĩnh vực này từ năm 2015 đến năm 2020, chúng tôi tìm thấy nhiều bằng chứng to lớn chứng minh cho sự đóng góp của CSR vào hiệu quả hoạt động kinh doanh. Tuy nhiên, kết quả tổng quát hóa cho mối quan hệ này vẫn còn chưa thống nhất và phần lớn bằng chứng cho mối quan hệ này đến từ các nước phát triển. Lĩnh vực nghiên cứu mối quan hệ giữa CSR và hiệu quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp đã nêu ra một số vấn đề quan trọng, từ nền tảng lý thuyết, việc đo lường CSR, các vấn đề về phương pháp nghiên cứu, sự cần thiết phải bao gồm các yếu tố tương tác và các biến trung gian trong mối quan hệ giữa CSR và hiệu quả kinh doanh, và sự cần thiết phải mở rộng lĩnh vực nghiên cứu này hơn nữa ở các nước đang phát triển. Tại Việt Nam, lĩnh vực nghiên cứu này cũng gặp phải các vấn đề tương tự. Nghiên cứu về CSR tại Việt Nam vẫn còn hạn chế và manh mún cả về mặt số lượng lẫn chất lượng, phản ánh qua một số vấn đề như số lượng công bố quốc tế hạn chế, sự thiếu vắng các nghiên cứu dựa trên nền tảng lý thuyết, và sự thiếu chặt chẽ trong cách thiết kế mô hình nghiên cứu. Trên cơ sở những phân tích này, chúng tôi đề xuất đến các nghiên cứu trong tương lai cần phải (i) áp dụng phương pháp đa lý thuyết để cung cấp cái nhìn toàn diện hơn về mối quan hệ giữa CSR và hiệu quả kinh doanh; (ii) sử dụng phương pháp nghiên cứu chặt chẽ hơn để đo lường nhiều khía cạnh của CSR và để giải quyết vấn đề nội sinh trong mối quan hệ nhân quả giữa CSR và hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp; (iii) mở ra chiếc hộp Pandora để tìm hiểu sâu hơn vì sao và thông qua những kênh nào CSR có thể gia tăng hiệu quả kinh doanh, và (iv) xây dựng lĩnh vực nghiên cứu này với nhiều bằng chứng hơn từ nhiều quốc gia khác nhau, đặc biệt là từ các quốc gia đang phát triển.