Avrupa Birliği’nde Parasal Bütünleşmenin Zorlukları: Optimum Para Alanları Teorisi ve Krizler

1957 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) kurulurken temel hedef, içerisinde üretim faktörlerinin serbestçe dolaşabildiği bir ortak pazar oluşturarak, gümrük birliğini de aşacak olan ekonomik bütünleşmeyi gerçekleştirebilmek olmuştur. Böylece, o dönemin bütünleşme eğilimi her ne kadar parasal birlik hedefini merkeze almamış olsa da parasal bütünleşmeyi konu alan politik çalışmalar ve teorik yaklaşımlar hız kazanmıştır. 1961 yılında Mundell, ekonomik bütünleşmeyi hedefleyen ülkeler açısından optimum parasal alanların niteliklerini analiz ederken, ortak para birimi bulunmayan sabit kur alanları karşısında ortak paraya sahip parasal birliklerin avantajlı olup olmadığı sorusuna dikkati çekmiş ve yıllar sonra Ekonomik ve Parasal Birlik’te (EPB) somutlaşacak olan ortak para uygulamalarının, ortak pazarın istikrarlı ve dinamik biçimde sürdürülebilmesinin koşullarını yaratabileceğini öne sürmüştür. Bu bağlam dikkate alınarak bu çalışmada, EPB’nin -optimum koşulları sağlamaktan uzak bir sabit döviz kuru alanı olduğu sonucuna varılmak suretiyle- parasal bütünleşmenin tarihsel gelişimi ve Euro Alanı krizi ile birlikte daha da belirginleşen yapısal sorunları incelenmektedir.