İran’ın Batı/ABD İle Yakınlaşması ve Müzakere Sürecinde Türkiye’nin Rolü

İran-Batı yakınlaşmasının bir bakıma Doğu-Batı yakınlaşmasına yönelik önemli bir adım olduğu düşünüldüğünde, nükleer müzakereler çerçevesinde ABD ve Avrupa’nın İran’la yürüttüğü müzakereler aynı zamanda Doğu-Batı arasında bir ‘yumuşama’ya da işaret etmektedir. Her ne kadar Trump’ın Başkanlığı devralmasıyla birlikte İran’la ilişkiler yeniden ‘gözden geçirilme’ye başlasa da, İran’la varılan ‘nükleer barış’, bazı uluslararası ilişkiler ve dış politika gözlemcileri tarafından ‘başarısız’ bir başkan olarak adlandırılan Obama’nın ve başkanlık döneminin nevi şahsına münhasır ‘bir başarı hamlesi’ olarak görülmektedir. Hem İran hem de ABD için yeni bir yumuşama döneminin aktörleri olarak görülmüş olan Ruhani-Obama uzlaşısında –süreçte çok önemli katkıları görmezden gelinse de– Türkiye’nin iştirakini yadsımak mümkün değildir. Hakkı teslim etmek gerekirse; 2015 yılında Nükleer Barış’la neticelenecek İran’la bu uzlaşıya ulaşılmasında Türkiye’nin payı ve katkısı büyüktür. Türkiye, bu diplomatik gelişmede de Doğu-Batı dünyaları arasındaki köprü vazifesini ve arabuluculuk işlevini başarıyla icra etmiştir. Bu çalışmada, Obama-Ruhani görüşmesi ile başlatılan nükleer müzakereler, İran-Batı yakınlaşması, Türkiye’nin sürece katkıları ve ulaşılan ABD ile İran arasındaki diplomatik uzlaşının bölgeye ve küresel siyasete etkileri ele alınmış; çalışma, Türkiye’nin sürece katkısının en yoğun olduğu 2012–2014 dönemi ile sınırlandırılmıştır.