TMS 40 Yatırım Amaçlı Gayrimenkullerin BİST 100 ve BİST 30 Endeksindeki Firmalarda 2007-2016 Yılları Arasında Kullanımlarının İncelenmesi

Yatırım amaçlı gayrimenkullerin en önemli ayırıcı özelliği, işletmenin sahip olduğu diğer varlıklardan büyük ölçüde bağımsız nakit akışları yaratmasıdır. Örneğin idari amaçlarla kullanılan bir bina işletmeye doğrudan nakit akışı sağlamamakta, kiraya verilen bir bina ise doğrudan kira geliri olarak işletmeye nakit akışı sağlamaktadır. Yatırım amaçlı gayrimenkuller, TMS 40’a göre, maliyet bedeli üzerinden ilk kayda alınmasından sonra, ileriki dönemlerde, ‘maliyet yöntemi’ veya ‘gerçeğe uygun değer yöntemi’ seçeneklerinden birisi tercih edilerek değerlemeye tabi tutulur. İşletmeler, yatırım amaçlı gayrimenkullerini maliyet yöntemi ile değerlerse, TMS 16’da yer verilen maliyet yöntemi ile değerleme hükümlerine tabi olacak olup, söz konusu gayrimenkuller için amortisman ve değer düşüklüğü karşılığı ayıracaklardır. İşletmeler, eğer yatırım amaçlı gayrimenkullerini gerçeğe uygun değer yöntemi ile değerlerse, TMS 40’da yer verilen gerçeğe uygun değerin hesaplanması ile ilgili hükümlere tabi olacak olup, değerleme sonucu oluşacak değer artış veya azalışlarını, kapsamlı gelir tablosunda kâr veya zarar içerisinde muhasebeleştireceklerdir. BİST 100 endeksinde ki firmalarda 2007- 2016 yılları arasında 10 yıllık süreçte Yatırım Amaçlı Gayrimenkuller hesaplarının kullanım oranı 2007 yılında en düşük %34, 2014 yılında en yüksek %54 olarak gerçekleşmiş olduğu belirlenmiştir. BİST 30 endeksinde ki firmalarda 2007- 2016 yılları arasında 10 yıllık süreçte Yatırım Amaçlı Gayrimenkul hesaplarının kullanım oranı 2011 de en düşük %50, 2016 yılında en yüksek %68 ile gerçekleşmiş olduğu belirlenmiştir. TMS hükümlerine göre finansal raporlarını düzenleyen firmaların kiraladıkları ya da sahip oldukları gayrimenkullerinin muhasebeleştirilmesinde hangi hesabı ve hangi yöntemi kullanması gerektiğinin doğru olarak tespit edilmesi faaliyet sonuçlarının gerçeğe uygun olarak raporlanmasını sağlayacaktır.