Oynak Ekonomik Koşullar Altında Döviz Kuru Oynaklığının Modellenmesi: Türkiye İçin Dinamik Zaman Serisi Analizi

Döviz kurunda meydana gelen değişimler hem yurtiçi hem de yurt dışı yatırım ve tüketim kararlarını etkileyerek hem reel hem de finansal sektör üzerinden ekonomiyi bir bütün olarak etkilemektedir. Döviz piyasasının ekonomi üzerindeki ağırlığı düşünüldüğünde döviz kurunda meydana gelen oynaklıklar ekonomiyi bütün olarak etkileyecek kapasitedir. Bu bağlamda döviz kurunun oynaklığının yapısının analiz edilmesi ortaya çıkabilecek risklerin önceden öngörülmesi ve önlem alınması açısından önemlidir. Diğer taraftan, döviz kurunda meydana gelen oynaklıkların kontrol altında tutulmaya çalışılması parasal otoritenin sorumluluk alanına girmektedir. Bununla ilintili olarak, para politikası yapıcıları para politikasını oluştururken politika adımlarının döviz kuru üzerinde meydana getirebileceği olası etkileri hesaba katmak zorundadır. Özellikle parasal otoritenin döviz kuru üzerindeki kontrol yeteneğinin iyiden iyiye zayıfladığı global ve yurt içi volatilitenin yüksek olduğu konjonktür ortamında bu konuda daha dikkatli davranılması gerekmektedir. Bu çalışmada döviz kuru oynaklığı simetrik ve asimerik koşullu değişen varyans modelleri GARCH ve TARCH kullanılarak analiz edilmiştir. Elde edilen sonuçlara göre, döviz kurunda meydana gelen şokları dirençli ve kalıcı bir yapı sergilemektedir. Bununla birlikte negatif ve pozitif şokların oynaklık üzerinde asimetrik bir etki meydana getirdiği tespit edilmiştir. Gecelik faiz oranlarında meydana gelen değişimlerin ise döviz kuru oynaklığını arttırdığı bulgulanmıştır.