Unikanie opodatkowania w firmach rodzinnych notowanych na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie

Celem artykułu jest próba znalezienia odpowiedzi na pytanie, czy pomiędzy grupą spółek rodzinnych a grupą spółek nierodzinnych notowanych na GPW w Warszawie występują istotne różnice w zakresie skali oraz czynników wpływających na natężenie zjawiska ucieczki przed podatkiem. Wykorzystując długoterminową miarę natężenia unikania opodatkowania jaką jest trzyletnia gotówkowa stopa podatku dochodowego wykazano, że publiczne firmy rodzinne charakteryzują się większą skalą ucieczki przed podatkiem niż spółki nierodzinne. Podatek dochodowy płacony przez firmy rodzinne jest o ponad 4 punkty procentowe niższy niż podatek płacony przez spółki nierodzinne. Zaprezentowane w opracowaniu wyniki badań dostarczają argumentów na rzecz hipotezy, że w przypadku unikania opodatkowania przez firmy rodzinne oszczędności podatkowe oraz prywatne korzyści z kontroli przypadające akcjonariuszom sprawującym kontrolę są większe aniżeli koszty transakcyjne, potencjalne dyskonto w wycenie, kary nakładane przez administrację skarbową czy koszty utraty reputacji. W grupie firm rodzinnych, większą skalą ucieczki przed podatkiem charakteryzują się przede wszystkim spółki zdywersyfikowane oraz spółki niezależne od finansowania zewnętrznego. Wśród firm rodzinnych, relatywnie wysokim poziomem natężenia unikania opodatkowania charakteryzują się także spółki nieprzejrzyste i spółki wykorzystujące akcje ze zróżnicowanym prawem głosu. Dywersyfikacja oraz niezależność finansowa ograniczają koszty ucieczki przed podatkiem, z kolei brak transparentności i akcje ze zróżnicowanym prawem głosu sprzyjają osiąganiu prywatnych korzyści z kontroli pod pretekstem unikania opodatkowania.