Działania rewitalizacyjne w polityce rozwoju lokalnego i regionalnego

Celem artykułu jest identyfikacja i ocena uwarunkowań oraz znaczenia rewitalizacji w polityce rozwoju. Badania przeprowadzono na przykładzie działań rewitalizacyjnych podejmowanych w województwie opolskim w latach 2007-2013. Opierały się one na analizie projektów rewitalizacyjnych wykonanych w ramach działań 6.1 i 6.2 RPO WO 2007-2013. Analiza ta została wykonana na podstawie: weryfikacji dokumentacji dotyczącej przedmiotowych inicjatyw rewitalizacyjnych, badań fokusowych z przedstawicielami władz oraz mieszkańcami miast, w których realizowano projekty, badań ankietowych z przedstawicielami wszystkich JST w województwie opolskim. Dodatkowo zastosowano metodę desk research, pozwalającą na identyfikację szczegółowych problemów badawczych, które dotyczyły oceny: spójności działań rewitalizacyjnych z polityką rozwoju lokalnego i regionalnego, zasięgu przestrzennego i zakresu oddziaływania na obszary miejskie i zdegradowane, wpływu projektów rewitalizacyjnych na sferę przestrzenno-środowiskową, społeczną i gospodarczą rozwoju miast oraz uzależnienia realizacji projektów od dofinansowania środkami unijnymi. Wyniki badań wskazują na istotne znaczenie procesu rewitalizacji dla rozwoju miast i gmin oraz województwa. Podejmowane działania rewitalizacyjne dotyczyły w głównej mierze terenów miejskich, wykazując niedostatek tych działań na terenach zdegradowanych zlokalizowanych poza miastami. Badania wykazały, że choć osiągnięto wymierne efekty rewitalizacji, to nie były one spójne z potrzebami rozwoju jednostek terytorialnych, nie były także wielopłaszczyznowe, lecz odnosiły się głównie do sfery przestrzennej i społecznej. Wykazano przy tym dużą zależność realizacji działań rewitalizacyjnych od dofinansowania poprzez regionalny program operacyjny.