Zróżnicowanie stóp bezrobocia rejestrowanego w układzie powiatowym w latach 2002-2011

Celem artykułu są opisowe i statystyczne analizy przestrzennego zróżnicowania bezrobocia rejestrowanego w Polsce w przekroju powiatów, jego determinantów oraz zmian w latach 2002-2011. Dokonano analizy wpływu czynników geograficznych, historycznych i administracyjnych na kształtowanie się różnic w poziomie bezrobocia w przekroju powiatów, jak też, na gruncie modelu teoretycznego, przedstawione zostały analizy dynamiki zmian bezrobocia w badanym okresie. W analizach wykorzystano podstawowe metody ekonometrii przestrzennej – oszacowania parametrów równania regresji z efektami indywidualnymi (fixed effect). Przeprowadzone badania wskazały, że część utrzymujących się różnic w stopach bezrobocia w przekroju powiatów wynika z czynników administracyjnych (odległość powiatu od stolicy województwa, grodzki lub ziemski rodzaj powiatu) i historycznych (położenie na terenach dawnych zaborów). Powiaty położone bliżej centrów administracyjnych województw oraz powiaty grodzkie cechowały się przeciętnie niższymi stopami bezrobocia. Niższe niż w pozostałych regionach były również (ceteris paribus) stopy bezrobocia na terenach danych zaborów – austriackiego i niemieckiego. Mamy do czynienia z dynamicznym i asymetrycznym charakterem dostosowań na powiatowych rynkach pracy. Wskazały one, że przeszły poziom stóp bezrobocia ma istotne znaczenie dla jego przyrostu w kolejnych okresach oraz, że skala zmian bezrobocia jest asymetryczna. Spadek stóp bezrobocia był (ceteris paribus) silniejszy, niż jego wzrost. Przeprowadzone analizy wskazały również na istotne znaczenie dla dynamiki zmian bezrobocia czynników administracyjnych. Elastyczność zmian stóp bezrobocia względem produkcji sprzedanej przemysłu w powiatach grodzkich była niższa niż w powiatach ziemskich. Ponadto w przypadku powiatów grodzkich mocniej niż w powiatach ziemskich uwidoczniła się asymetryczność zmian zachodzących na rynku pracy.