Ali̇ya İzzetbegovi̇ç’İn Si̇yasal Ontoloji̇si̇

Aliya İzzetbegoviç, çağdaş İslam düşüncesi içerisinde hem yazdıkları ile hem de rol aldığı öneli devlet görevleriyle, hem de söylemleri ile müstesna bir yere sahiptir. Siyasal arenanın ve reel politiğin kalbinde yer alırken Müslüman kimliği ile yaptığı işler arasında maksimum bir uyum arayışı içinde olmuştur. Modern dönemlerin siyaset ve ahlak ile hukuk ve değerler arasındaki yapmış oldukları ayrımların aksine Aliya bunlar arasındaki kopmaz bağları özellikle vurgulamıştır. Bu makalede Aliya’nın siyasal söylem ve uyguları ile siyasal ontolojisi arasındaki ilişkiler günyüzüne çıkarılmaya çalışılacaktır. Zira Aliya’ya göre hayat bir bütündür ve bu bütünlük anlamını kendine dayandığı ontolojiye dayandırır. Siyasal alan da bu ontolojiden bağımsız ele alınamaz. Düşünce hayatı yönlendirmez, hayat düşünceyi istikamet verir. Hayatı kendi ontolojisi tasavvur eden bir yaklaşımın söz konusu ontolojiyi hukuki, siyasi veya ahlaki olarak kompartmanlara ayırması düşünülemez. Modern batı düşüncesinde var olduğu şekli ile hayat, dram ve ütopya seçeneklerine hapsedilemez.