Türkiye’de Ýller Arasý Gelir Daðýlýmýnýn Sorgulayýcý Veri Çözümlemesi Teknikleri Ýle Analizi

Günümüzde tüm dünyaya egemen olan liberal ekonomi anlayýþý ve buna baðlý olarak geliþen küreselleþme eðilimi, bir yandan ülkeleri daha zengin hale getirirken diðer yandan gelir daðýlýmýnda dengesizlikleri arttýrmaktadýr. Küreselleþmenin getirdiði iktisadi büyüme, her ülkede ayný düzeyde olmamakta ve ülkeler arasýndaki gelir farký giderek açýlmaktadýr. Uluslararasý ölçekte yaþanan bozulma, ayrýca her ülke bazýnda ulusal ölçekte de yaþanmakta ve iktisadi açýdan büyüyen bir ülkede, artan refah düzeyi ülkenin her yanýna adaletli bir þekilde yansýmamaktadýr. Coðrafi nedenler, pazar koþullarý, tarihsel faktörler, iktisadi etmenler gibi birçok nedeni olan gelir daðýlýmý dengesizliðinin azaltýlmasý, artýk uluslararasý bir sorun haline gelmiþtir. Bölgeler arasý gelir daðýlýmý dengesizliði, ekonomik bir sorun olmanýn ötesinde sosyal bir mesele haline de gelmekte ve yoksulluðu besleyen bir yapýya bürünmektedir. Bu çalýþmanýn amacý Türkiye’de iller arasýndaki gelir daðýlýmýnýn yapýsýný ortaya çýkarmak ve bu konuda yapýlacak olan çalýþmalara ýþýk tutmaktýr. Çalýþmada yöntem olarak sorgulayýcý veri çözümlemesi teknikleri kullanýlmýþtýr. Çalýþma, bu yönüyle daha önceki ekonometrik ve doðrulayýcý istatistik yöntemlerinin kullanýldýðý çalýþmalardan ayrýlmaktadýr. 2004-2019 yýllarýnýn analize tabi tutulduðu çalýþmada iller arasý gelir daðýlýmýnýn gerek ülke genelinde gerekse orta gelir düzeyine sahip iller arasýnda bozulduðu tespit edilmiþtir. Ayrýca daðýlýmýn tepe sayýsýnýn yýllar içinde artýþ gösterdiði, bazý illerin kendi aralarýnda kümelendiði görülmüþtür. Birbirini doðrulayan yöntemlerle iller arasý gelir daðýlýmýnýn çarpýklýðýnýn, dýþadüþen illerin yýllar içindeki seyrinin ortaya çýkarýlmasý çalýþmanýn diðer çýktýlarýný oluþturmuþtur.