2008 Küresel Kri̇z Süreci̇nde Türki̇ye Bankacilik Sektörü Etki̇nli̇k Anali̇zi̇

VZA (Veri Zarflama Analizi) modelleri ile yapılan etkinlik ölçümü çalışmalarının önemli bir bölümü, bankacılık sektörü üzerinde gerçekleştirilen çalışmalardan oluşmaktadır. VZA modeli sonucu elde edilen bulgular, etkin olmayan bankaların, etkin olabilmeleri için almaları gereken karşı önlemleri net bir şekilde ortaya koymaktadır. Etkinliğin zaman içerisindeki seyrini, ilgili dönem içerisinde etkinlikte meydana gelen değişimleri gözlemlemek ve bu değişimlerin sebeplerini analiz etmek üzere de VZA’nın farklı modelleri kullanılmaktadır. Bu çalışmada da, 2008 küresel kriz sürecinde, Türkiye Bankacılık Sektörü etkinlikleri, Çok Kriterli VZA ve Malmquist Üretim Endeksi modeli yardımıyla ölçümlenmiştir. 2008-2010 döneminin incelendiği çalışmada, ÇKVZA modeli etkin bankaları kendi içerisinde sıralamaya olanak sağlarken, Malmquist üretim endeksi modeli ise kriz sürecinde bankaların etkinliklerinde meydana gelen değişimleri ve sebeplerini ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışma sonucunda elde edilen bulgular, 2008 küresel finansal kriz sonrası Türkiye bankacılık sektöründe, önemli birtakım değişimler olduğunu ortaya koymaktadır. Bankacılık sektörü etkinlik değerlerinin, 2008 yılından 2009 yılına geçişte %36 oranında (ortalama) arttığı, 2010 yılında ise 2009 yılına göre yaklaşık %79 oranında azaldığı görülmektedir. Takipteki krediler girdisindeki önemli artışlar ve net faiz geliri ve faiz dışı gelirler çıktılarındaki keskin düşüşler, etkinlik değerlerinde önemli değişimlere/dalgalanmalara sebep olmuştur. Olumsuz teknolojik değişim, bankaların girdilerini ya da kaynaklarını, çıktıları üretmekte etkin biçimde kullanmadıklarının bir göstergesidir. Teknolojik değişimin, kriz sonrasında mikro, küçük, orta ve büyük ölçekli bankalar üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu da çalışma kapsamında elde edilen bir diğer önemli bulgudur.