Rola kredytu handlowego w finansowaniu przedsiębiorstw

Celem artykułu jest przeanalizowanie znaczenia kredytu handlowego w finansowaniu przedsiębiorstw w Polsce oraz zidentyfikowanie determinant wykorzystania przez polskie przedsiębiorstwa kredytu handlowego. Przedsiębiorstwa zarówno zaciągają kredyt handlowy u dostawców, jak i udzielają go odbiorcom. Analizowano kształtowanie się kredytu handlowego netto, tj. znaku i wielkości różnicy między zaciąganym a udzielanym kredytem handlowym w Polsce. Zaciągany kredyt handlowy mierzono jako zobowiązania z tytułu dostaw i usług bez wydatków bieżących, tj. skorygowane o bieżące zobowiązania krótkoterminowe z tytułu dostaw i usług w wysokości średnich miesięcznych wydatków związanych z prowadzeniem działalności podstawowej (1/12 zużycia materiałów i energii oraz kosztów usług obcych). Analizę empiryczną przeprowadzono na podstawie jednostkowych danych panelowych ze sprawozdań GUS: rocznych F-02 za lata 1995−2011 (około 50 tys. przedsiębiorstw rocznie). Do oszacowania parametrów wykorzystano odporny systemowy estymator GMM. Wykazano, iż niska rentowność sprzedaży, długi cykl zobowiązań, niska zdolność kredytowa i długi cykl środków pieniężnych są dobrymi predykatorami korzystania z kredytu handlowego. Zweryfikowano też hipotezy, że wyższe możliwości wzrostu i wyższa zdolność do generowania pieniężnej nadwyżki finansowej zwiększają wielkość udzielanego kredytu handlowego. Wraz ze wzrostem wielkości przedsiębiorstwa rośnie skłonność do udzielania kredytu handlowego i wolumen udzielanego kredytu handlowego, a maleje skłonność do zaciągania kredytu handlowego netto i wielkość zaciąganego kredytu handlowego netto.