Boşanmayla Parçalanmış Ailede Çocuğun Boşanma Sonrası Yaşam Deneyimleri: Ebeveyne Yabancılaşmaya İlişkin Nitel Bir Araştırma

Aile; çocuğun sağlıklı kimlik gelişimiyle, birey olabilme ve sosyalleşebilme süreci için en doğal ve birincil ortamdır. Parçalanmış aile ise ölüm, boşanma ve ayrılma olaylarıyla şekillenen aile türüdür. Çalışmada; boşanmayla parçalanmış ailedeki çocuğun, boşanma ve bağlantılı süreçlerde özellikle velayetini alamamış ebeveynine karşı yabancılaşabilmesi durumu ele alınmıştır. Bu doğrultuda araştırmanın amacı; ebeveynlerinin boşanma davasının sonuçlanmasına kadarki süreci 18 yaşından küçükken geçirmiş ergin bireylerin ebeveyne yabancılaşma konusundaki deneyimlerini, aile içi etkileşim örüntüleri üzerinden geliştirilen yapısal aile sistemleri kuramı aracılığıyla ortaya koymak ve bu konuyla ilişkili çözüm önerileri geliştirmektir. Bu doğrultuda 29 özneyle derinlemesine görüşmeler yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen bulgulardan biri; boşanma öncesi dönemde görülen aile içi işlevsel olmayan etkileşim örüntülerinin, yabancılaşma deneyiminin bu dönemde temellenmesiyle bağlantılı oluşudur. Boşanmanın ve beraberinde yaşanan sorunların ise bu temelin üzerine eklemlenerek yabancılaşmayı güçlendiren dönüm noktaları görevi gördüğü anlaşılmıştır. Öznelerin ebeveynlerine karşı duygu ve düşüncelerinin, aile içi işlevsel olmayan ilişkiler nedeniyle yaşananların ve boşanmanın getirisiyle şekillendiği; boşanma sonrasında, öncesi olmayan bir yabancılaşmayı deneyimlediğini ifade eden bir özne olmadığı görülmüştür. Araştırmayla elde edilen bulgulara göre en belirgin öneriler; boşanmayla ilişkili tüm aşamalar boyunca ebeveyne yabancılaşma bağlamına özel olarak oluşturulacak bir aile danışmanlığı hizmetinin verilmesi ve velayet davalarında bir seçenek olan ortak velayet uygulamasının uygun görülen aileler için yaygınlaştırılmasıdır.