Muhasebecilerin mesleki kararlarında etik ve sosyal sorumluluğun önemini algılama düzeyleri ve etiksel karar alma süreci: Türkiye örneği

Bu çalışma, muhasebecilerin karar alma sürecinde “etik ve sosyal sorumluluğa verdikleri önemin düzeyini” saptamayı hedeflemektedir. Çalışmada etik ve sosyal sorumluluğa verilen önem düzeyi arttıkça, mesleğin icrasında karşılaşılan bir etik sorunun daha kolay farkına varılacağı ve bunun etiksel karar alma sürecinde daha doğru bir yargılama ve davranış eğilimine (niyet, amaç) yol açtığı ortaya konulmaktadır. Çalışma Türkiye’nin yedi ilinde gerçekleştirilmiştir. Basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile 1000 muhasebeciye ulaşılmıştır. Araştırma bulguları şunlardır: 1) Muhasebecilerin bir eylem sonucunda oluşacak zararın derecesi hakkındaki inancı ve deontolojik normları dikkate alma eğilimi arttıkça daha etiksel yargılamalarda bulundukları söylenebilir, 2) Muhasebecilerin iş deneyimleri arttıkça, mesleğin teamüllerini öğrenmelerinden dolayı, daha etiksel yargılamalarda bulundukları saptanmıştır, 3) Cinsiyet etiksel yargılamayı negatif etkilemekte ve erkekler kadınlardan daha etik dışı yargılamalarda bulunmaktadırlar, 4) Bir eylemde daha yoğun etik sorun algılayan muhasebecilerin daha doğru yargılamalarda bulundukları, bir eylemi etik dışı olarak yargılayan muhasebecilerin etiksel davranma niyetine de sahip oldukları sonucuna varılmıştır, 5) Etiksel algılama, yargılama ve niyet arasında pozitif bir ilişki vardır. Ulaşılan bulgulara göre muhasebecilere etik ve sosyal sorumluluğun öneminin farkında olmalarını sağlamaya yönelik çözüm önerileri sunulmaktadır.