Ortaklık İlişkisi Çerçevesinde Türkiye-Avrupa Birliği Dış Dış Ticaretinin Gelişimi

Türk ekonomisindeki yapısal bozukluklardan olduğu kadar AB’den de kaynaklanan çok yönlü ticareti engeleyici uygulamalar dolaysıyla , Türkiye-AB arasındaki karşılıklı ticari ilişkiler, 12 Eylül 1963 tarihli Ankara Anlaşması ile başlatılan “Ortaklik İlişkisi” çerçevesinde öngörüldügü biçimi ile bir çok engele takılarak bir türlü geliştirilemedi. Bu engelin başında da; özellikle de dış ticaret alanlarında Türkiye, AB’den gereken desteği görmediği gibi, ihraç edilebilir sanayi ve tarım ürünlerinin AB pazarlarında serbest sunumunda çok yönlü tarife dışı engellemelerle karşı karşıya kaldı. Türkiye, AB’nin bu “dışlayıcı” ve “korumacı” ticari-politik uygulamalarına yıllarca maruz kaldı. 1996 yılında gerçekleşen Gümrük Birliği (GB) dahi, Türkiye’yi AB’nin “korumacı” ve “dışlayıcı” ticari-politik uygulamalarından kurtaramaya yetmedi, yetmeyecek de. Kaldı ki, AB-Türkiye dış ticaretinin gelişimi yakından incelendiğinde görülecektir ki, GB, Türkiye açısından bir kazanım olmaktan ziyade, bir külfettir. GB dolaysıyla oluşan AB-Türkiye dış ticaret açığı ve Türkiye’nin gümrük gelirlerindeki azalma sonucu oluşan maddi zararları, artık Türkiye’nin öz kaynakları ile karşılanamaz duruma gelmiştir. Artık şu gerçek açıkça ortaya çıktı: AB’nin Türkiye Politikası, Türkiye’yi kendisine yakınlaştırmadığı gibi; Türkiye’nin, Orta Doğu, Balkanlar ve Orta Asya Ülkeleri ile ekonomik ve ticari ilişkilerinin serbestçe gelişmesini de büyük oranda engellemiştir. GB ile beraber AB’ne tam üye olmadan AB’nin Ortak Dış Ticaret Politikası’nı üçüncü ülkelere karşı kayıtsız şartsız uygulayan bir Türkiye doğal olarak bölgesindeki diğer ülkelerle de kendi ulusal çıkarlarına uygun hiç bir ilişki ticari geliştiremeyecektir. Türkiye’nin son yılarda artan ve AB ülkelerini de kapsayan miktar ve değer bazındaki dış ticaret hacmi, Türkiye-AB Ortaklık İlişkisi’nin bir sonucu olmaktan ziyade; Türkiye’nin kendi iç dinamiklerini harekete geçirmesinin bir sonucudur.