Tarımsal Kredi Pazarında Kredi Kullanım Kapasitesinin Türkiye’de ve Dünyada Karşılaştırmalı Analizi

Gelişmekte olan ülkelerde GSYİH’ya yaptığı katkı oranında pay alamayan tarım sektörü düşük gelir ve yetersiz sermaye nedeniyle kronik yoksullukla karşı karşıya kalmaktadır. Tarımsal krediler tarım sektörünün gelişmesi ve ekonomik büyümenin sağlanmasında önemli bir araçtır. Bu bağlamda Türkiye’de ve dünyada tarımsal kredi kullanımına ilişkin durumun ortaya konması önemli görülmüştür. Bu çalışmanın amacı, tarım sektörünün ekonomiye sağladığı katkı oranında tarımsal kredi pazarından pay alıp alamadığının belirlenmesidir. Bu amaçla çalışmada tarımın GSYİH içindeki payı, tarım sektöründe kredi kullanım oranı ve The Agriculture Orientation Index (AOI) değerleri incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre kamunun tarım sektörüne yönelik harcamalarını gösteren AOI endeksinin Türkiye’de 2003 yılına kadar dünya ortalamasının üzerinde olduğu, 2003 yılından itibaren dünya ortalamasının altına düştüğü tespit edilmiştir. Bu durum, Türkiye’de tarım sektörüne yapılan yatırımların, tarımın GSYİH’ya yaptığı katkıdan düşük olduğunu göstermektedir.Diğer taraftan çalışmada Türkiye’de ve dünyada tarımsal kredi kullanımına ilişkin geleceğe yönelik projeksiyonlar yapılmıştır. Projeksiyonda tarımsal kredi kullanımına yönelik 23 yıllık zaman serisi verileri kullanılarak “En Küçük Kareler Yöntemi” ile gelecek yıllara ilişkin trend denklemleri elde edilmiş ve tahminlerde bulunulmuştur. Yapılan analizde trend denkleminde dünyada tarımsal kredi kullanım oranı katsayısının pozitif değer aldığı (0,014) ve artış eğiliminde olduğu tespit edilmiştir. Türkiye’de tarımsal kredi kullanım oranı katsayısı negatif bulunmuştur (-0,311). Buna göre, dünyada tarımsal kredi kullanımında yıldan yıla bir artış gözlenirken, Türkiye’de kredi kullanımında ciddi bir düşüşün olduğu sonucuna ulaşılmıştır.