Sulama Organizasyonlarında Yönetim Şekillerine Göre Fiyatlandırma Yaklaşımı

Tarımsal üretimin gerçekleştirilmesinde temel girdilerden biri olan su, doğada sınırlı olması nedeniyle sürdürülebilir kullanılmalıdır. Sürdürülebilir kullanım için fiyatlandırma önemli bir kriterdir. Bu nedenle çalışmada; su yönetiminde etkin rol oynayan sulama organizasyonlarının uyguladıkları fiyatlandırma yaklaşımlarının işletme başarısına olan etkisini belirlemek amaçlanmıştır. Amaca yönelik olarak Konya Kapalı Havzası’nda faaliyet gösteren sulama birlikleri, belediyeler ve kamu tüzel kişilikleri için tam sayım yöntemi ve sulama kooperatifleri için toplam sulama kooperatifi varlığının %10’u örneğe seçilerek toplamda 67 tane anket yapılarak organizasyonlara göre fiyatlandırma yaklaşımları tespit edilmiştir. Elde edilen veriler doğrultusunda sulama organizasyonlarına göre fiyatlandırma yaklaşımları saat, sulama sistemleri, hacim, ürün çeşidi ve bölgeler esasına göre belirlenmekte olup bu yaklaşımların işletme başarısına olan etkisi yapısal eşitlik modeliyle tespit edilmiştir. Model sonucunda kooperatiflerde ve kamu tüzel kişiliğinde (KTK) saat esasına dayalı, belediyelerde hacime dayalı, sulama birliklerinde ise bölgelere göre fiyatlandırma yaklaşımlarının benimsenmesi durumunda işletme başarısının ve performansının arttığı tespit edilmiştir. Sonuç olarak sulama organizasyonları içerisinde yer alan sulama kooperatiflerinin uyguladıkları fiyatlandırma yaklaşımlarının (saat ve sulama sistemleri) diğer organizasyonlara göre işletme başarısı üzerinde daha fazla avantaj sağladığı belirlenmiştir. Sulama kooperatiflerinde saat esasına göre belirlenen fiyatlarda 1 TL’lik artışın organizasyon kârını 0.125 TL artıracağı, sulama sistemlerine göre belirlenen fiyatlarda 1 TL’lik artışın ise organizasyon kârını -0.007 TL azaltacağı öngörülmüştür. Bu nedenle mevcut şartlarda organizasyonlar arasında ve organizasyonların kendi içlerinde denge fiyatının belirlenmesi gerekmektedir. Dolayısıyla organizasyonlarda bir bütünlük sağlanabilmesi, işletmelerin karşılaştırılması, su tasarruflarının sağlanabilmesi ve su verimliliğinin yükseltilmesi için saat veya hacim esaslı fiyatlandırma yaklaşımları benimsenmelidir.