Türkiye Ekonomisi Açısından Hangi Sektörler Kilit Sektör Olarak Kabul Edilebilir? : Girdi-Çıktı Modeli ile Bir Analiz

Endüstrilerarası iktisat, bir ekonomide iktisadi yapıyı oluşturan üretim ve tüketim birimleri arasındaki karşılıklı bağınlaşmanın analiziyle ilgilidir. Endüstriler arası analizin temelini ise girdi-çıktı modelleri oluşturmaktadır. Girdi-çıktı modellerini, endüstriyel bağınlaşmanın yapısı, ülkeler arası üretim yapısının karşılaştırılması gibi iktisadi uygulamalarda kullanmak mümkündür. Girdi-çıktı modelinin hareket noktasını endüstriler arası işlemler tablosu oluşturmaktadır. Endüstriler arası işlemler tablosu, bir ekonomide yer alan her bir sektörün bir birim üretim yapabilmek için diğer sektörlerden ne miktarlarda ara girdi kullandığını, ve tüm sektörlerden elde edilen çıktıların hangi sektörlerde ve ne miktarlarda ara girdi olarak kullanıldığını göstermektedir. Üretimde sektörler arasında oluşan karşılıklı bağımlılık endüstriyel bağınlaşmayı göstermektedir. Endüstriyel bağınlaşmanın iki önemli yönünü geriye ve ileriye doğru bağlantı etkileri oluşturmaktadır. Geriye doğru bağlantı etkisi, ilgili sektörün nihai talebinde meydana gelen bir birimlik artışın kendisi dahil tüm sektörlerde meydana getireceği üretim artışını ve ileriye doğru bağlantı etkisi ise, tüm sektörlerin ürünlerine olan nihai talepte birer birim artış olduğunda, ilgili sektörde meydana gelen üretim artışını ifade etmektedir. Geriye ve ileriye doğru bağlantı etkilerinin hesaplanması özellikle bir ekonominin kilit sektörlerinin belirlenmesi ve dolayısıyla yatırım önceliklerinin saptanması bakımından önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı TÜİK tarafından 2008 yılında yayınlanan 2002 yılına ait Yurtiçi Girdi-Çıktı tablosu yardımıyla Türkiye ekonomisi için kilit sektörlerin belirlenmesidir. Bu amaç doğrultusunda ana hatlarıyla endüstriler arası işlemler tablosu analiz edilecek ve NACE sınıflandırması kullanılarak yapılan toplulaştırma dikkate alınarak Türkiye ekonomisi için kilit sektörlerin hangileri olduğu analiz edilecektir.