Dış Politika ve Göç: Göç Olgusu ve Dış Politikaya Etkileri

Göç, dinamik bir yapıya sahip olmakla birlikte çeşitli girdileri olan karmaşık sosyal bir olgudur. Mekân ve zamanın belirleyici unsur olduğu göç olgusunda, ekonomi, kültürel, sosyal ve siyasi nedenler göçün temel girdileri içerisinde yer alır. Bunun yanı sıra son yıllarda ortaya çıkan büyük ölçekli uluslararası göçler, dış politikanın oluşturulmasıyla yakından ilişkili olmaya başlamıştır. Göçlerin doğasının değişmeye başlaması ve artan sayılar, devletlerin göç olgusunu kriz olarak değerlendirmeye başlamasına neden oldu. Bu yüzden dış politikaların uluslararası göç eğilimleri üzerinde dramatik etkileri ortaya çıkmaya başlamıştır. Ayrıca, kitlesel göçler bazen bir dış politika aracı olarak kullanılmıştır. Göç ve göçe bağlı problemlerin ortadan kaldırılması ya da belli bir hukuki düzen içinde ele alınması konusunda batılı devletlerin çalışmaları, ikinci dünya savaşı sonrasında ortaya çıkmaktadır. 1948 tarihinde imzalanan İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’nin 14. maddesinde belirtilen “herkesin zulüm altında başka ülkelere sığınma ve sığınma olanaklarından yararlanma hakkı vardır” ifadesi, bu andan sonra dünyanın karşılaşacağı mülteci problemlerindeki çalışmalarda dayanacağı temel unsur olacaktır. Devletlerin uluslararası göç olaylarına karşı II. Dünya Savaşından sonra aktif dış politika izlemesi, göç olgusunu küresel bir olgu haline getirmiştir. Bu çalışmada göç ile dış politika arasındaki ilişki ele alınarak, küresel sorun haline gelen göçlerin ülkeler açısından dış politika aracı olarak nasıl değerlendirildiği üzerinde durulmuştur.