Göçün 60. yılında Türk-Alman Sineması: Gözde Naiboğlu ile Röportaj

ürkiye ile Federal Almanya arasında ilk 'misafir işçi' anlaşmasının yapıldığı 1961 yılının üzerinden 60 yıl geçti. İşçi göçünün başlangıcından bugüne kadar geçen bu uzun süreçte göçmenler gittikleri ülkelerde yerleşik hale gelirken, göçmen kuşaklar da pek çok alanda varlık gösterdiler. Göçün beraberinde getirilenler ve yaşanılan yerlerdeki kazanımların yoğrulmasıyla ortaya çıkan Türk-Alman Sineması, çok kültürlü yapısıyla Avrupa Göçmen Sineması altında bir disiplin oluşturdu. İkinci ve üçüncü kuşak sinemacılar olarak adlandırılan Türkiye kökenli yönetmenlerin ortaya koyduğu filmler, bir anlamda Alman sinemasının yeni dönemini temsil eder konumda yapımlar oldular. Türk-Alman sinemasında özellikle 2000'li yıllardan itibaren yapılan filmler, hem göçmen bir neslin üretimi olan ulusaşırı filmler hem de yeni bir karma, "çok kültürlü ulusal" sinema olarak nitelendirilebilecek ürünler haline geldiler. Öte yandan, Türkiye yönünden "Ulusaşırı Türk Sineması" olarak adlandırılan bir sınıflandırma ve sahiplenme de literatürde tartışılan konular arasında yer almaktadır. 1990'da iki Almanya devletinin birleşmesiyle başlayan "Birleşme Sonrası" olarak sınırları belirlenen dönem, artık Almanya'da yetişen ikinci kuşaktan sinemacıların da üretimlerine başladığı yıllarla örtüşmektedir. Gözde Naiboğlu, Türk işçi göçünün 60 yıllık tarihinin kazanımı olan Türk-Alman Sineması hakkındaki çalışmalarıyla, Avrupa göçmen sinemasına farklı bir bakış açısı getirerek alana katkı sağlayan bir araştırmacıdır. Bu röportajda, "Birleşme Sonrası Türk-Alman Sineması, Temsilin Ötesinde İş, Küreselleşme ve Politika" adlı kitabı ekseninde, ancak onunla sınırla kalmayan bir derinlemesine görüşme ile Türk-Alman Sineması'nın ortaya çıkışından Almanya ulusal sinemasındaki bugünkü konumuna kadar uzanan yeni bakış açıları ve göç sinemasına dair alternatif yaklaşımlar değerlendirilmiştir. ABSTRACT IN ENGLISH Turkish-German Cinema after 60 years of immigration: An interview with Gözde Nebioğlu It has been 60 years since 1961, when the first 'guest worker' agreement was made between Turkey and Federal Germany. In this long process, which has passed from the beginning of labor migration until today, immigrants have become settled in the countries they go to, while generations of immigrants have been present in many areas. Turkish-German Cinema, which emerged by kneading the gains brought by immigration and the places where they lived, formed a discipline under the European Immigrant Cinema with its multicultural structure. The films produced by directors of Turkish origin, who are called second and third generation filmmakers, have become productions in a way that represent the new era of German cinema. Films made in Turkish-German cinema, especially since the 2000s, have become both transnational films produced by an immigrant generation and products that can be described as a new mixed, "multicultural national" cinema. On the other hand, a classification and ownership called "Transnational Turkish Cinema" in terms of Turkey is among the issues discussed in the literature. The period defined as "Post-Unification", which started with the unification of the two German states in 1990, now coincides with the years when second generation filmmakers who grew up in Germany started their productions. Gozde Naiboglu is a researcher who contributes to the field by bringing a different perspective to European immigrant cinema with her studies on Turkish-German Cinema, which is the achievement of the 60-year history of Turkish worker migration. In this interview, with an in-depth interview based on but not limited to his book "Post-Unification Turkish-German Cinema, Business Beyond Representation, Globalization and Politics", new perspectives and views from the emergence of Turkish-German Cinema to its present position in German national cinema and alternative approaches to immigration cinema were evaluated.