Suriye’de Unutulanlar: Tanıdık Bir Hikâye, Çerkesler ve Göç

Çerkesler, Çarlık Rusyası’nın sürgün politikalarıyla önce Kafkasya’dan, Anadolu’ya ve Balkanlar’a ve daha sonra Ortadoğu’ya göç etmek zorunda kalmıştır. Çerkeslerin Kuzey Kafkasya’dan başlayan bu sürgünü (göçü), farklı coğrafyalarda ve tarihsel periyotlarda devamlılık göstermektedir. Suriye iç savaşı nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalan Suriyeli Çerkeslerden anavatanları Kuzey Kafkasya’ya dönmek isteyenler ise Rusya Federasyonu’nun engelleriyle karşılaşmaktadır. Bugüne kadar Çerkesler ve göç ilişkisi üzerine birçok çalışma yapılmıştır. Diğer çalışmaların aksine bu çalışma, Çerkeslerin Kafkasya’dan başlayan göç hareketlerinin farklı coğrafyalarda ve tarihsel periyotlarda devamlılık gösterdiğini tarihsel bir içerik analiziyle, literatürde yer alan çalışmalara dayanarak ortaya koymaktadır. Çalışmanın amacı, Suriye’de devam eden iç savaş nedeniyle ülkelerini terk etmek zorunda kalan Suriyeli Çerkeslerden Kuzey Kafkasya’ya dönmek isteyenlerin karşılaştıkları zorlukları açıklığa kavuşturmaktır. Bu çerçevede, Rusya Federasyonu’nun Kuzey Kafkasya’da Çerkes nüfusu lehine demografik bir değişikliğe izin vermemesinin nedenleri arasında, tarihsel nedenlerin yanı sıra, bürokratik engeller, coğrafî etkiler, iş olanakları ve sosyo-kültürel uyum sorunları Çerkeslerin Kuzey Kafkasya’ya dönüşlerine engel teşkil etmektedir. ABSTRACT IN ENGLISH Forgotten in Syria: A Familiar Story, Circassians and Immigration The Circassians have been deported from the Caucasus to Anatolia and the Balkans and then to the Middle East by the Tsarist Russia. This deportation of the Circassians, starts from the North Caucasus, continues in different geographical and historical periods. Those Circassians from Syria who have been forced to leave the country due to the civil war in Syria and want to return back to their homelands, the North Caucasus, were faced the obstacles by the Russian Federation. There have been many studies on the relationship between the Circassians and immigration until today. Contrary to other studies, this study reveals on the immigration movements of the Circassians, which starts from the Caucasus and continues in different geographical and historical periods, with a historical content analysis based on the studies from the literature. The aim of the study is to clarify the difficulties have been faced by the Circassians who want to return to the North Caucasus because of being forced to leave the country due to ongoing civil war in Syria. In this context, together with the historical reasons, the bureaucratic obstacles, geographical influences, job opportunities and sociocultural adaptation problems can be mentioned among the reasons why the Russian Federation does not allow a demographic change in favor of the Circassian population, which refrain the Circassians from return to the North Caucasus.