“Bin parçaya bölünmüş yüz” dünyasının sınırları genişlemiş bir dil, bellek ve mekân sürgünü Nedim Gürsel’de sürgünlük ve göçebelik halleri[“Bin parçaya bölünmüş yüz” an exile of language, memory and place with an enlarged world: exile and nomandic aspects in Nedim Gürsel]

Edebiyat ve sanat tarihi boyunca sürgün, bir çok yazar ve şairin makus talihi olmuştur. Yazarlar ve sanatçılar kimi zaman fikirleri, kimi zaman yazdıkları, kimi zaman da toplumsal baskı nedeniyle zorunlu veya gönüllü bir göçün/sürgünün öznesi olabilmektedirler. Bu çalışmada, önce zorunlu sonra gönüllü göçü/sürgünü ve yersiz-yurtsuzluk halini yaşayan çağdaş yazarlarımızdan Nedim Gürsel ve yazını, bu olgunun yazar ve edebiyatına yansımaları sosyolojik ve etno-psikolojik açıdan irdelenmeye çalışılacaktır. Bireyin aidiyet hissiyle bağlandığı mekândan ve kendine ait yaşam biçimlerinden koparılması, onun kültürel köklerinden ve insani bağlarından da koparılmasıdır ve bu durum bir yazar için edebi esin kaynaklarının da hem çeşitlenmesi ve varsıllaşması, hem de sarsılması anlamına gelir. Bu varsıllık ve sarsıntı edebi malzeme olarak kimi zaman olumlu etkiler yaratsa da, yazarın yaşamı ve yazını üzerinde derin izler bırakmaktadır. Nedim Gürsel, bu izleri hem olumlu hem de olumsuz yönleriyle örnekleyen, sürgünlük ve gönüllü göçebelik hallerini zıtlıklarına rağmen aynı bünyede barındıran, gönülden ve özü itibariyle bağlı olduğu ve kendini daha çok ait hissettiği, köklerinin bulunduğu memleketi ile bulunduğu yerleri aynı potada eritmeyi başaran bir yazardır. Bu çalışmada, yazarın anı ve gezi yazılarından oluşan Hatırla Barbara ve öykülerini derlediği Sevgilim İstanbul eserleri ile göçün/sürgünün biyografik ve kurgusal metinlerdeki yansımalarını ortaya koymak hedeflenmektedir. Çalışmada ayrıca, 21. yüzyılın sürgünlük ve göçebelik hallerinin kendine özgü yapısı da değerlendirilecektir.