Türkiye’de İllerin Finansal Yatırım Eğilimlerine Göre Derecelendirilmesi

Bu çalışmanın amacı Türkiye’deki illeri finansal yatırım eğilimlerine göre sıralamak ve finansal açıdan benzer illerin kümelenmesini sağlamaktır. Sıralama ve kümeleme ile illerin birbirine olan benzerlikleri ya da benzemezlikleri belirlenmiş ve birbirlerine göre konumları ortaya konulmuştur. Çalışmada demografik ve finansal piyasalarla ilişkili yirmi iki değişkene ait veri kullanılmıştır. İlleri finansal performanslarına göre sıralamak için Temel Bileşenler Analizi uygulanırken, benzer özellikteki illeri belirlemek için de Kümeleme Analizi kullanılmıştır. Çalışma sonuçlarına göre finansal yatırım eğilim derecesi en yüksek üç il; İstanbul, Ankara ve Karabük illeridir. Finansal yatırım eğilimi yüksek iller büyük bir çoğunlukla, sosyo-ekonomik bakımdan gelişmiş iller arasından çıkmıştır. İstanbul ve Ankara illeri sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında ilk üç il arasında yer almaktadır. Ancak, görece düşük sosyo-ekonomik gelişmişliğe sahip illerden biri olan Karabük hisse senedi yatırımları nedeniyle üçüncü sırada yer almıştır. Gaziantep ve Malatya gibi iller ise, daha yüksek sosyo-ekonomik gelişmişlik derecesine rağmen, finansal yatırım eğilimi düşük iller arasında yer almıştır. İstanbul, sosyo-ekonomik gelişmişliğe paralel olarak, finansal yatırım eğilimi bakımından da birinci olması, bölgenin önemli bir finans merkezi olduğunu vurgulamaktadır. Sonuçlar, ilgili karar vericilerin illere ve bölgelere göre politika oluşturmaları bakımından katkı sağlamaktadır. Ayrıca bu sonuçlara göre; tasarruf teşvik çalışmalarının, il ve bölgesel düzeydeki coğrafi ve kültürel özelliklerden kaynaklanan farklılıklar gözetilerek tasarlanması mümkün olabilir.