Turystyka, eksport towarowy, pomoc rozwojowa i przekazy jako narzędzia przełamania stagnacji społeczno-gospodarczej w państwach Globalnego Południa o niekorzystnym położeniu geograficznym oraz najsłabiej rozwiniętych

The subject of the article is the identification and assessment of the relationship between tourism, commodity exports, development aid and remittances in the 83 countries of the Global South. These countries have been grouped due to geographical features that significantly inhibit socio-economic development: 1) small islanders developing, and 2) countries without access to the sea (inland). These countries have been identified for the purposes of the article as countries with a geographical disadvantage. In addition, a group of the least developed countries was distinguished. The relationship between the four variables was the starting point, then the relation between these variables and the current level of socio-economic development in the analyzed countries of the South was examined and assessed. The study used characteristics for four variables in particular groups of countries, such as: mean, median, standard deviation, coefficient of variation, skewness, minimum and maximum. The correlation coefficient r-Spearman was used to identify relationships between variables. The survey indicated that in all the analyzed countries, on the basis of the results obtained, a strong positive correlation could be noticed between tourism and commodity exports. In those countries that developed tourism specialization intensively (export of tourist product), this translated into breaking economic stagnation and accelerating development processes. / Synopsis. Przedmiotem artykułu jest identyfikacja i ocena zależności pomiędzy wpływami z turystyki, eksportu towarowego, pomocy rozwojowej i przekazów w 83 państwach Globalnego Południa. Państwa te zostały pogrupowane ze względu na cechy geograficzne, które w znacznym stopniu hamują rozwój społeczno-gospodarczy na: małe rozwijające się państwa wyspiarskie, państwa bez dostępu do morza (śródlądowe). Państwa te określono na potrzeby artykułu państwami o niekorzystnym położeniu geograficznym. Dodatkowo wyróżniono grupę państw najsłabiej rozwiniętych. Zależność pomiędzy czterema zmiennymi stanowiła punkt wyjścia do zbadania i oceny związku pomiędzy nimi a obecnym poziomem rozwoju społeczno-gospodarczego w analizowanych państwach Południa. W badaniu zastosowano charakterystyki dla czterech zmiennych w poszczególnych grupach państw, takie jak: średnia, mediana, odchylenie standardowe, współczynnik zmienności, skośność, minimum oraz maksimum. Do identyfikacji zależności pomiędzy zmiennymi wykorzystany został współczynnik korelacji r−Spearmana. Badanie wskazało, że we wszystkich analizowanych państwach, na podstawie uzyskanych wyników, można było zauważyć silny dodatni związek pomiędzy turystyką a eksportem towarowym. W tych państwach, które szczególnie intensywnie rozwijały specjalizację turystyczną (eksport produktu turystycznego) przekładało się to na przełamanie stagnacji gospodarczej i przyspieszenie procesów rozwojowych.