Türkiye'den Yurt Disina Beyin Göçü: Ampirik Bir Uygulama

Gelismekte olan ülkelerden gelismis ülkelere gerçeklesen nitelikli isgücü göçü gelismekte olan ülkeler açisindan yüksek maliyetli bir hibe olarak nitelendirilebilir. Türkiye’den yurt disina nitelikli isgücü göçü özellikle son dönemlerde pespese yasanan ekonomik krizlerden sonra daha da önem kazanmaktadir, çünkü ekonomik krizlerin ardindan egitimli gençlerde issizlik önemli bir ölçüde artmistir. Bu çalisma, 2002 senesinin ilk yarisinda gerçeklestirilen bir anket uygulamasinin sonuçlarina dayanmaktadir. Anketin hedef kitlesi yurt disinda ögrenimlerini sürdüren lisans, yüksek lisans ve doktora ögrencileri ile üniversite egitimli isgücü olarak belirlenmistir. Anketlerden elde edilen verilerle, çalisan profesyonellerin ve ögrencilerin Türkiye’ye geri dönme olasiliklari ve nedenleri, sirali probit modeli ile kurgulandi ve kestirimler yapildi. Literatürde, yüksek nitelikli isgücünün yurt disina göç etmesinde ekonomik nedenlerin önemi vurgulanmaktadir. Yurt disinda kazanilan yüksek maaslar, beyin göçünün en önemli nedenlerinden biri olarak görülmektedir. Çalismamizda beklenenin aksine yurt disinda çalisanlarin Türkiye’ye geri dönmeme kararinda yurt disindaki yüksek gelirler istatistiksel olarak anlamli bulunmamistir. Ögrenci grubunda ise gelir farklari beklenildigi gibi önemli bulunmustur. Ögrencilerin yurt disinda kalma kararindaki en önemli çekici faktör yurt disindaki sistemli ve düzemli yasam tarzi olmustur. Yurt disinda çalisanlarin Türkiye’ye geri dönmeme kararindaki en önemli itici nedenlerden biri ise Türkiye’deki ekonomik ve siyasî istikrarsizlik olmustur. Analizde, her iki grup için Türkiye’ye geri dönme veya yurt disinda kalma kararinda gitmeden önceki dönme niyetleri ve ailenin rolü önemli çikmistir.